Fin Eğitim Mucizesinin Sırrı Nedir?

Fin Eğitim Mucizesinin Sırrı Nedir?

Mart ayı sonunda, tam da Finlandiya’daki seçimlere birkaç hafta kala, ülkenin eğitim sistemini incelemek üzere 5 farklı ülkenin gazetecileri Finlandiya Dış İlişkiler Bakanlığı’nın davetlisi olarak Finlandiya’yı ziyaret etti. İngiltere, Brezilya, İspanya, Hindistan, Çin’den eğitim alanından birer gazetecinin katıldığı bu basın gezisine Türkiye’den artı eğitim Dergisi davetliydi. Dört gün süren programda 5 gazeteci de aynı sorunun sihirli cevabına ulaşmaya çalıştı: Fin Eğitim Mucizesinin Sırrı Nedir?

■ Burcu GÜRSES / Helsinki

Mart ayı sonunda, tam da Finlandiya’daki seçimlere birkaç hafta kala, ülkenin eğitim sistemini incelemek üzere 5 farklı ülkenin gazetecileri Finlandiya Dış İlişkiler Bakanlığı’nın davetlisi olarak Finlandiya’yı ziyaret etti. İngiltere, Brezilya, İspanya, Hindistan, Çin’den eğitim alanından birer gazetecinin katıldığı bu basın gezisine Türkiye’den artı eğitim Dergisi davetliydi. Dört gün süren programda 5 gazeteci de aynı sorunun sihirli cevabına ulaşmaya çalıştı: Fin Eğitim Mucizesinin Sırrı Nedir?

Finlandiya’nın İddiası: Dünyanın En Kaliteli Öğretmenleri

Finlandiya öğretmenlerinin kalitesiyle övünüyor. Bu konuda çok da haksız değiller. Ülkede öğretmenlik en çok kazandıran olmasa da en çok rağbet gören, en prestijli meslek… Özellikle kız öğrenciler bu alana çok rağbet gösteriyorlar. Fakat Finlandiya Dış İlişkiler Bakanlığı İletişim ve Kültür Departmanı Genel Müdür Yardımcısı Piritta Asunmaa bu noktada bir sorunun altını çiziyor: “Ülkenin başarılı kız öğrencileri gelecekte öğretmenliği meslek olarak ediniyor ve kendileri gibi başarılı öğrenciler yetiştiriyorlar. Ancak erkek öğretmen sayısının da artması gerektiğini düşünüyoruz.”

Öğretmenlik Sözde Değil, Özde Kutsal

Finlandiya’da öğretmenlik, Türkiye’deki gibi ‘sözde kutsal’ bir meslek değil. Finlandiya’da anaokulu öğretmenliği dışında tüm öğretmenlerin master derecesine sahip olması zorunlu. Finlandiya; üniversitelerde yetiştirdiği ve master derecesiyle taçlandırdığı öğretmenlerine sonsuz güveniyor. O kadar güveniyor ki okullarda teftiş yok, öğretmenlerin dersi ne şekilde öğrettiğine karışılmıyor, belli bir müfredat olsa da hangi hafta hangi konuyu işleyeceği tamamen öğretmenin inisiyatifinde.

Öğretmenlerin master dereceli olmasıyla ilgili olarak  “Çıta neden bu kadar yüksek tutuldu?”  diye sorduğumuz Helsinki Üniversitesi Davranışsal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Patrik Scheinin bize anlamlı bir cevap veriyor: “Bir masayı ülkenin eğitim sistemi olarak düşünün ve altına küçük bir çocuk koyun. Masa aynı seviyede kalırsa çocuk büyüdükçe, boyu uzadıkça kafası masaya çarpacaktır ve onu engelleyecektir. Eğitimde çıta ne kadar yüksek tutulursa, çocuklar o kadar büyürler. Temel kural budur. Şu anda Finlandiya master dereceli öğretmenleri ile geleceğin Finli çocuklarını eğitiyor, bence tüm ülkelerin kendi çocukları için yapması gereken de budur. Biz öğretmenlerimizin kalitesine ve verdiği eğitime o kadar güveniyoruz ki bizim ülkemizde özel dersler, etütler, yaz okulları yok. Ders saati o kadar kaliteli ve verimli kullanılıyor ki bunlara gerek kalmıyor. ”

Okullarda Teftiş Yok, Güven Var

Ulusal Mobilite Merkezi (CIMO) Genel Müdürü Pasi Sahlberg ise öğretmenlerin sahip olduğu otonomi hakkında önemli bir anekdot aktarıyor:  “Otonomi, bu ülkede öğretmenliğin bu kadar rağbet gören bir meslek olmasının temel sebeplerinden biri. Öğretmenliğe hazırlanan kişilere şu soruyu yönelttik, “Hangi koşulda öğretmenlik mesleğinizi bırakırsınız?”… Ve bize verdikleri cevap ‘Bir gün birileri gelip verdiğimiz eğitime güvenmeyip öğrencilerimizin başarısını sınavla test etmeye kalkarsa bu mesleği bırakırız’ oldu. Bu yanıt, Finlandiya’da öğretmenliğin ne kadar özgür yapılan bir meslek olduğunu bir kez daha kanıtladı.”

Eğitim fakültesinden mezun olduktan sonra fakültenin verdiği eğitime güvenilmediği için bir de KPSS sınavına girmek zorunda kalan, öğretmenlik döneminde de sık sık teftişe tabi tutulan Türkiye’deki öğretmenlerimiz için sadece bu nokta bile Fin eğitim sistemini eminiz mucizevi kılacaktır.

NOT: Finlandiya’da 2009 rakamlarına göre anaokulu öğretmenlerinin en düşük maaşı 2.015 Euro. Master dereceli sınıf öğretmenlerinin maaşları ise hizmet verdiği yıl sayısına göre 2.360 – 3.100 Euro arasında değişiyor.