Eğitimde Kelebek Etkisi

Eğitimde Kelebek Etkisi

Bir meseleyi tartışırken bir istikamet üzere olmak at gözlüğü takmak değildir. Bir nirengi noktanızın, prensibinizin olması demektir. Doğrularınız yine de değişebilir ama prensiplerinizde sebat ederseniz pergel savrulmaz, ortaya çıkan şekil de abuk sabuk olmaz. Eğitim, bu hususun en önemli olduğu fakat en çok göz ardı edildiği bahistir.

Bir haftayı aşkındır tartıştığımız eğitim modelinin “kademeli-zorunlu” mu yoksa “kesintisiz zorunlu” mu olacağı konusuna bu açıdan baktığımızda gördüğümüz şey şu: Eğitim meselesini mesele ediş şeklimiz ideolojik ajandamızla uyum içinde. Çünkü eğitime yüklenen ‘talim terbiye’, “düzene uygun kafalar” yetiştirme misyonu, aşırı doz ideolojik yükleme, bir prensipte ortaklaşmaya engel oluyor. Herkes meseleyi kendi ajandası çerçevesinde çekiştiriyor, eğitimin başına eklediğimiz ‘milli’ sıfatı ise bir aksesuar ya da bir kamuflaj olmanın ötesine geçmiyor.

Hükümetin Meclis gündemine getirdiği “kademeli zorunlu” eğitime yani 4+4+4’e karşı çıkanlar, kızların okullaşma oranında geri gidiş olacak derken de, çocuk yaşta evlendirmelere davetiye çıkaracak derken de, çocuk işçi ve çocuk istismarına kapı aralayacak derken de aslında bu değişikliği 28 Şubat’ın bir rövanşı olarak görüyorlar ve 28 Şubat’ta kazandıkları bir mevziyi kaybetmemek adına seslerini yükseltiyorlar.

Tasarının ilk halinde ne kötülük vardı, ona bakalım: Öncelikle neden 5+3 değil de 4+4 olduğu konusu izaha muhtaçtı. 5+3 tecrübe edilmiş, alt yapısı olan ve pek çok ülkede de kullanılan bir model. Ayrıca kademeli modelin beraberinde getireceği maddi külfetler de yok değil. Örneğin zaten yetmeyen öğretmen stokunun büsbütün alarm vereceğini kolaydan öngörebiliriz. Üstelik daha ilköğretimin 4. sınıfında başlayan İngilizce, beden eğitimi, resim, din kültürü gibi derslere giren öğretmenlerin hali hazırda ilköğretimin 6, 7 ve 8. sınıflarından tedarik edilmesi 4+4 modelinde yeni bir düzenlemeyi gerektirecekti. Tabii ki bunlar aşılamayacak sorunlar değildi. Nasıl ki 28 Şubat kararlarıyla tersi yönde bir külfet “emret komutanım” denilerek göğüslendi bu da göğüslenebilirdi.

Ayrıca söylendiği gibi her kademe için bir de sınav öngörülmüşse bu, sınav spektrumumuzun iyice çeşitlenmesi, eğitim sisteminin büsbütün dershaneciliğe teslim olması demektir.

Gelelim mevcut uygulamanın olumsuzluklarına: 8 yıllık kesintisiz eğitimde aynı binayı, aynı ortak kullanım alanlarını 1 ve 8. sınıf öğrencilerinin birlikte kullanmasının pedagojik sakıncaları hiç dile getirilmedi. 5. sınıf çocukluktan çıkılan 6, 7 ve 8 ise artık ergenlik dönemine denk gelen sınıflar. Bu konu okullarda velilerle, okul aile birlikleriyle okul yönetimini sık sık karşı karşıya getiren bir konu. Okul yönetimleri bu sorunu genellikle sabahçı öğlenci uygulamasıyla aşmaya çalışıyor. Ancak tam gün eğitim veren okullarda bu çeşit fiili bir tedbir söz konusu olamıyor.

Fakat asıl mesele eğitime giydirdiğimiz ideolojik gömlek. Söz konusu tasarı müfredata yönelik olmamakla birlikte kısmi bir özgürleşmeye kapı aralayacağı için olumlu karşılanmalıydı. İkinci 4 yılla birlikte alternatif eğitim kurumları ve açık öğretim imkanının olması, en azından ebeveynlere kendi felsefi, dini tercihleri çerçevesinde bir seçme hakkı sunabilirdi. Bu kadar erken mesleki yönlendirme olamaz denilerek bu seçeneklere kazan kaldırıldı. Oysa bu mesleki bir tercih dayatması değil, modelleri çeşitlendirmek ve daha özgürlükçü bir eğitim atmosferi yaratmak amacına matuftu. Yoksa eğitim öğretimin daha 5. senesinde ne çocuk kendi adına ne de ailesi çocuk adına mesleki bir seçim yapabilir. Ancak eğilimleri keşfedici bir zenginlik sunabilir, çeşitlendirilmiş bir eğitim modeli.

Tasarı geri çekildiğine göre eğitimde olası bir kelebek etkisinin de önü alınmış oldu.

Çocuklarımızı eğitime giydirilen dar ideolojik gömleğe sığdırmaya devam...

hkokce@stargazete.com